Devlet üniversitelerinde araştırma görevlisi istihdamı, 09 Kasım 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav İle Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"e göre yapılmaktadır.
Söz konusu yönetmeliğe göre, Araştırma Görevlisi kadrosuna başvuracak adaylarda; "devlet yükseköğretim kurumlarının araştırma görevlisi kadrolarına başvurularda tezli yüksek lisans, doktora veya sanatta yeterlik eğitimi öğrencisi olmak şartı" aranmaktadır.
Ancak Üniversiteler tarafından verilen ilanlara göz gezdirdiğimizde yükseköğretim kurumlarının yönetmelik hükmünü sadece şeklen uyguladığına şahit olmaktayız. Bu durumu üç büyük üniversitemizin ilanları üzerinden örneklendirebiliriz.
Gazi Üniversitesi tarafından 13 Temmuz 2020 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Bilişim Enstitüsü Yönetim Bilişim Sistemleri Anabilim Dalı araştırma görevlisi ilanında "Mühendislik Fakültelerinin Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği bölümü lisans mezunu olmak ve Yönetim Bilişim Sistemleri anabilim dalında tezli yüksek lisans yapıyor olmak." özel şartı bulunmaktadır.
Ülkemizde kayda değer sayıda üniversitede yönetim bilişim sistemleri alanında lisans eğitimi verilmektedir. Farklı bölüm mezunları elbette ilgili alanda yüksek lisans yapabilir ancak söz konusu bölümden lisans mezunlarının da başvuru yapmaları engellenmemelidir. Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği bölümü lisans mezunu olup, Yönetim Bilişim Sistemleri anabilim dalında tezli yüksek lisans yapan kişi sayısı da az olacağından akademik rekabete uygun bir alım mümkün olmayacaktır.
Belirtilen tarihte Ankara Üniversitesinin Eğitim Bilimleri Fakültesinin Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi ilanında ise " Matematik eğitimi alanında tezli yüksek lisans veya doktora yapıyor olmak." koşulu ile ilana sınıf eğitimi alanında lisansüstü eğitim yapmakta olanların başvuruda bulunmalarına fırsat verilmemiştir.
Temel Eğitim bölümü altında yer alan Sınıf Eğitimi alanının sosyal bilgiler eğitimi, fen eğitimi ve matematik eğitimini kapsayıcı bir alan olduğunu bilmekle birlikte; sınıf Eğitiminde yüksek lisans eğitimine kaydolan adayların akademik kadronun ilk basamağı olan araştırma görevlisi ilanına başvurabilmeleri noktasındaki haklı beklentileri de görmezden gelinmemelidir.
Yine aynı tarihte diğer bir araştırma görevlisi ilanı ise Ege Üniversitesinden geldi. Fen Fakültesi Biyoloji Bölümüne alınacak araştırma görevlisi ilanında "Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji ağırlıklı Biyoloji Bölümü lisans mezunu olmak. Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji alanından doktora yapıyor olmak" açıklamalarında istenilen lisans mezuniyet alanı, biyoloji bölümü olan mezunlarının başvurup başvuramayacakları noktasında kafa karışıklığına neden olduğu gibi ÖSYM tarafından her yıl hazırlanan Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları kılavuzunda belirtilen lisans programları arasında da böyle bir program bulunmamaktadır. Üniversitenin mezunlarına yönelik bu yönde kendine ait bir uygulaması olup olmadığını merak etmekle birlikte şayet var olsa bile ilan şartında bu haliyle her açıdan somut fırsat eşitliği bulunmamaktadır.
"Bizce" haklı eleştiriler olduğunu düşündüğümüz bu ilanlarla ilgili olarak, üç büyük üniversitemizin akademik hayatın ilk ayağı olan araştırma görevlisi alımlarında fırsat eşitliğine ve rekabete uygun şekilde ilanlarında düzeltme yapacağını ümit ediyoruz!