Öğretim Üyesi İlanlarında Özel Koşul Belirtilebilir mi?
Öğretim üyesi ilanlarında Ek koşul ve özel koşul derinleşiyor.
Son zamanlarda üniversiteler tarafından ilan edilen öğretim üyesi kadrosunda yer alan özel koşulların idari yargıya konu olması halinde ilanda belirlen şartların Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanmadığı için geçersiz olduğu gerekçesiyle üniversiteler aleyhine sonuçlandığı görülmektedir.
İdare mahkemelerinin kararlarını incelediğimizde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun E. 2018/1741 K. 2019/1907 karara atıf yapıldığını görüyoruz.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından yapılan verilen kararda özetle; "..doçentliğe atamaya ilişkin asgari koşulların ilgili mevzuatta belirlendiği, üniversitelere bu koşulların yanında, Yükseköğretim Kurulu'nun onayını almak şartıyla münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinler arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleme yetkisi tanınmıştır. Bu durumda, dava konusu ilanda yer alan "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğitim almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" ek koşulunun Yükseköğretim Kurulu'nun onayı alınmadan, doğrudan Rektör tarafından belirlendiği görüldüğünden, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir" gerekçesiyle ilk derece mahkemesinin ısrar kararını bozmuş ve ilanlarda yer alan şartın YÖK onayına tabi olması gerektiğine hükmetmiştir.
İdare mahkemelerinin kararlarını incelediğimizde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun E. 2018/1741 K. 2019/1907 karara atıf yapıldığını görüyoruz.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından yapılan verilen kararda özetle; "..doçentliğe atamaya ilişkin asgari koşulların ilgili mevzuatta belirlendiği, üniversitelere bu koşulların yanında, Yükseköğretim Kurulu'nun onayını almak şartıyla münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinler arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleme yetkisi tanınmıştır. Bu durumda, dava konusu ilanda yer alan "Ortopedik Travmatoloji Alanında Deneyimli ve İleri Eğitim almış olmak. Pediatrik Ortopedi ve Biyomekanik Alanında Çalışmalarının Olması" ek koşulunun Yükseköğretim Kurulu'nun onayı alınmadan, doğrudan Rektör tarafından belirlendiği görüldüğünden, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir" gerekçesiyle ilk derece mahkemesinin ısrar kararını bozmuş ve ilanlarda yer alan şartın YÖK onayına tabi olması gerektiğine hükmetmiştir.
Diğer taraftan, bu konuda Danıştay Sekizinci Dairesi Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulundan farklı düşünmektedir. Son zamanlarda verdiği kararlara baktığımızda, istikrarlı olarak üniversitelerin teklifi ve YÖK'ün onayıyla yürürlüğe giren ek koşulların genel nitelikte olduğu; ancak, üniversiteler tarafından ilan edilen bir kadro için, ihtiyaç ve hizmet gerekler göz önünde bulundurularak getirilen özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik koşulların ise, Yükseköğretim Kurulu'nun onayına tabi olmadığının kuşkusuz olduğu ifade edilmektedir. (Bknz: Esas No:2019/8364, 2020/6105)
Bu kararlar doğrultusunda, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından 9 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete'de yapılan düzenleme ile "Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği"nin "Genel Şartlar" başlıklı 3'üncü maddesinin 3 üncü fıkra olarak; "İlana başvuru koşulu olarak adayların lisansüstü tez veya uzmanlık tezi adlarının bir kısmı veya tamamı yazılamayacağı gibi ilanda sadece belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara da yer verilemez." hükmünü ekleyerek üniversiteler tarafından doğrudan adayların tez konularını vermek suretiyle ilan edilen kadroları engellemeye çalıştığı gibi mahkemelerin kafasını karıştıran özel koşul-ek koşul sorusunu da açığa kavuşturmuş oldu.
Yargı kararları ve düzenlenen yönetmelik ışığında konuyu bir örnekle açıklayacak olursak;
X üniversitesi tarafından hazırlanan öğretim üyeliğine yükseltilme ve atanma kriterinde yer verilen ve tüm adaylara daha ilan yayımlanmadan duyurulan; yayın, proje, atıf gibi bilimsel ölçütler "EK KOŞUL" olarak ifade edilmektedir. Ancak, aynı üniversite tarafından atama kriterlerinde yer alan EK KOŞULA ilave olarak, öğretim üyesi ilanlarında yer verilen "........... konusunda çalışması bulunmak" gibi şartlar "ÖZEL KOŞUL" olarak kabul edilmektedir.
Bu çerçevede, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından üniversiteler tarafından belirlenen akademik personel alım ilanlarında yer verilen koşulların YÖK onayına tabi olduğu ifade edilmiş olsa bile yapılan yeni Yönetmelik değişikliği dikkate alınmak suretiyle ilanlarda yer verilen özel koşullar için herhangi bir YÖK onayı süreci bulunmadığı ve buna göre ilk derece mahkemelerinde savunma yapılmasının daha doğru olduğunu değerlendiriyoruz!
Kaynak: memurlar.net
